Verslag excursie Amsterdamse Waterleidingduinen en Pier IJmuiden

Voor het eerst in jaren weer een nieuwe bestemming voor deze najaarsexcursie van De Boomvalk. In plaats van de Oostvaardersplassen jakkerde de bus nu naar een duingebied in Noord-Holland, de Amsterdamse Waterleidingduinen.

Een in Nederland bekend gebied waar je in alle rust door duinen en bossen kunt lopen, waar geen auto’s mogen komen en waar fietsers ook maar beperkt mogen fietsen. Dus dat beloofde veel natuur, vogels en andere dieren. De bekende damhertenpopulatie van wel 3000 stuks kon iedereen nu met eigen ogen zien en we gingen natuurlijk ook voor de vossen, die hier dan wel niet zo talrijk zijn als de herten maar wel regelmatig van dichtbij worden gezien.

Damhert. Foto Dirk-Jan Verboom

Na wat vertraging liepen we om een uur of tien de duinen in. In groepjes gingen we uiteen, met de instructie: “Om 13.00u weer terug in de bus, want we moeten ook tijd overhouden voor de pier van IJmuiden.” Prachtig weer, en al snel zagen we de eerste damherten en bleek dat er redelijk wat trekvogels in de lucht waren: regelmatig een groep vinken, kepen en sijzen maar ook lijsters en veldleeuweriken. We zagen een grote gele kwikstaart zitten, we stonden stil bij een groep Kramsvogels, hoorden regelmatig groepjes goudhaantjes piepen, scoorden wat grote lijsters en een groepje boomleeuweriken.

Kramsvogel. Foto Johannes Luiten

Op zoek naar de vos (die het vaakst wordt gezien rond de Duizendmeterweg) trokken we onbewust verboden gebied in. Daar werden we al snel van alle kanten teruggefloten door drie boswachters: “Legitimatie graag. Toegangskaartjes gekocht? Wat doen jullie hier!?” Maar al snel werd de toon vriendelijker en begonnen de boswachters het prachtig te vinden dat we met zo’n stel jeugdige gasten de natuur bekeken. “Dat zijn nou precies de mensen die we hier graag willen zien.” We werden vriendelijk uitgeleide gedaan. Enkelen van ons hadden daar in verboden gebied intussen wel een ontmoeting met een vos gehad. Dichtbij! Prachtige foto’s werden getoond op de camera’s. Bijvoorbeeld deze foto:

Vos. Foto Jasper Baaijens

Dat overkwam meerdere groepjes, gelukkig. Opeens een vos, die rustig de weg oversteekt, je nieuwsgierig bekijkt, je genoeg tijd geeft voor leuke foto’s en dan weer de bosjes in kuiert. Prachtige beesten. En toen werd er opeens een klapekster ontdekt. Op flinke afstand zat deze zwart-witte vogel bovenin een struik. Een zeldzame vogel, waar iedere vogelaar blij van wordt als je hem in het echt tegenkomt. De vogel liet ons echter niet lang genieten. Hij vloog op, niet om een muis of zangvogel te pakken, maar om weg te vliegen, steeds hoger en hoger. Halverwege kwam er out of the blue opeens een tweede klapekster bij vliegen. Even een mooi moment: ze kwamen samen op redelijke afstand langs, we konden ze goed volgen in de kijker, maar het ging razendsnel. Juichkreten. Maar voor sommigen ging het helaas te snel. Voor die geldt: volgende keer beter.

Een van de twee klapeksters. Foto Daniel de Jong

We hoorden een Cetti’s Zanger zingen. Vrij normaal inmiddels als je in Zuid-Holland woont. Maar achteraf een goede soort voor deze plek hier.

Op naar de Zuidpier van IJmuiden. Een pier die wel 1,5 km de zee insteekt. Het was rustig weer, dus de mensen konden hem helemaal aflopen. Dat deden sommigen van ons dan ook. Anderen bleven halverwege om over zee te turen en langstrekkende zeevogels te ontdekken. Er vloog niet veel, maar toch een jan-van-gent, een roodkeelduiker, een grotere duiker (parel- of ijsduiker), wat zwarte zee-eenden en wat smienten. Er dobberde ook een alk, die later de zee opvloog. We genoten van de oeverpiepers, die op- en overvlogen, en de groepjes steenlopers. Aan het eind van de pier zat een grote groep strandlopers, bestaande uit drie soorten: een paarse strandloper, een bonte strandloper en stuk of 40 drieteenstrandlopers. Een van de drieteenstrandlopers bleek geringd (zie foto hieronder).

Daan van Braak heeft hem doorgegeven via internet en dit is de geschiedenis van de vogel:
⦁ Augustus 2016 geringd (8 x gezien, allemaal op het eiland Griend in de Waddenzee)
⦁ Oktober 2016 gezien in Frankrijk (4x)
⦁ Mei 2017 gezien in Nederland (4x op Griend in de Waddenzee)
⦁ Oktober 2017 gezien in Frankrijk (1x)
⦁ En nu een jaar later (op deze Boomvalk-excursie op 20 okt. 2018) voor het eerst weer in Nederland voor het eerst op een andere plek dan Griend in de Waddenzee. Waarschijnlijk gebruikte de vogel de IJmuiden-pier als tussenstop naar overwinteringsgebied in Frankrijk en zit hij nu weer in Frankrijk.
⦁ Dit is de plaats in Frankrijk waar hij beide jaren verbleef: https://www.google.com/maps/search/511%20A%20Rue%20de%20la%20Gr%C3%A2ce%20de%20Dieu%2C%2050380⦁ %⦁ 20Saint-Pair-sur-Mer%2C%20Frankrijk/@48.80408534043234,-1.5700816735625267,17z?hl=nl

Drieteenstrandlopers. Zie je de geringde? Foto Evert Florijn

Anderen keken planten, en vonden zeewolfsmelk en zeeraket. Een aantal van ons zag een zeehond.

De terugweg naar de bus leverde, dankzij enkele fanatieke zoekers onder ons, een groepje van drie Geelgorzen op. Ze zaten in het helm en op duin en foerageerden daar op zaden. Prachtig te zien.

Een trekvogel die je niet vaak ziet, zeker niet als je in Zuid-Holland woont.

Geelgorzen. Foto Arne van Wingerden

Het was een geslaagde excursie, vonden wij. Er waren reacties als: dit moeten we de volgende keer ook weer doen. Misschien iets meer tijd voor de Amsterdamse Waterleidingduinen, maar ja, dat komt dan weer in mindering op de tijd die we op de pier van IJmuiden kunnen doorbrengen.

Allemaal bedankt! Ook de fotografen die hun foto’s opstuurden.